6 cách người Israel áp dụng vào sa mạc khô cằn, làm
thay đổi nền nông nghiệp thế giới
Với 50% diện tích là sa mạc, Israel vẫn vươn lên là một
trong những quốc gia hàng đầu về sản xuất nông nghiệp sạch và bền vững. Bên
cạnh xuất khẩu nông sản của mình ra các nước có tiêu chuẩn khắt khe về chất
lượng, quốc gia này còn đang dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực chia sẻ các kĩ
thuật hiện đại trong nông nghiệp. Vậy họ đã tìm ra những phương cách đặc biệt
nào để khiến cho những sa mạc của mình "đơm hoa kết trái”?
Màu xanh trù phú đáng kinh ngạc giữa
sa mạc (Ảnh: CBN)
1. Công nghệ tưới tiêu siêu tiết kiệm
Khi
nhắc đến hệ thống tưới tiêu của Israel, chúng ta phải kể đến hai hệ thống tiêu
biểu: hệ thống tưới nhỏ giọt và hệ thống tưới nhỏ giọt từ không khí.
Công nghệ tưới nhỏ giọt (Ảnh dẫn qua: National
Geographic Voices)
Kỹ
sư tài nguyên nước Israel – Simcha Blass là người đã phát hiện và hoàn thiện
"kĩ thuật tưới nhỏ giọt”. Ông nhận ra rằng việc cung cấp một lượng nước nhỏ,
thích hợp với nhu cầu của từng loại cây một cách chậm và đều đặn sẽ giúp cây
phát triển tốt ngay cả trong những điều kiện khí hậu khô nóng như của Israel.
Các kĩ sư nông nghiệp của đất nước này sau đó đã phát triển hệ thống những ống
tưới dài, phân bổ nước đến từng gốc cây. Các kĩ sư sẽ dùng camera đo nhiệt độ
của lá cây, từ đó biết được lượng nước mà lá cây "làm mất”, và xác định được
lượng nước mà cây cần hấp thụ một cách đều đặn để duy trì sự phát triển.
Hệ thống tưới bằng khay Tal-Ya (Ảnh dẫn
qua: .israelagri.com)
Hệ
thống thứ hai là tưới nhỏ giọt từ không khí. Đây là hệ thống tưới bằng khay
thông minh có răng cưa, được làm từ nhựa tái chế với các bộ lọc tia cực
tím có tên Tal-Ya. Chiếc khay này dùng để tích lũy nước được hình
thành do sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm ở Israel, và nước mưa. Nước
được tích lại trên khay sẽ được tưới thẳng vào gốc của mỗi cây trồng.
Những
cách thức này không chỉ giúp kích thích sự phát triển của cây trong khí hậu khô
nóng, nó còn là giải pháp tối ưu cho việc tiết kiệm một lượng lớn nước tưới.
Đồng thời, cách cung cấp nước này khiến đất luôn giữ được sự tươi xốp, tránh
việc làm sói mòn hoặc nén chặt đất trồng.
2. Kén tồn trữ lương thực, giải pháp đơn giản nhưng triệt
để
Kén dự trữ, một phát minh đơn giản nhưng hiệu quả của người
Israel (Ảnh dẫn qua: aquanetviet.com)
Việc
bảo vệ các loại ngũ cốc sau khi thu hoạch là một vấn đề đau đầu đối với nhiều
quốc gia nông nghiệp, đặc biệt là với những quốc gia có khí hậu nóng, ẩm – một
trong những điều kiện quan trọng nhất cho nấm mốc và các loài côn trùng phát
triển. Theo thống kê của các nhà nghiên cứu Israel, 50% sản lượng ngũ cốc của
họ bị hỏng do sự tấn công của các nhân tố kể trên.
Chiếc
túi khổng lồ được biết đến với tên "kén tồn trữ lương thực” là giải pháp đơn
giản nhưng cực kì hữu hiệu mà người Isarel tạo ra để giải quyết vấn đề này.
Chiếc túi nhựa sẽ bao kín lượng lương thực đã được sấy khô, cách ly chúng ra
khỏi tất cả những nhân tố gây thiệt hại như hơi ẩm và côn trùng. Không có không
khí trong chiếc túi, không sinh vật nào có thể sống sót, kể cả những loại trứng
côn trùng không may còn lẫn trong ngũ cốc.
3. Bảo vệ cây trồng bằng những biện pháp sinh học an toàn
cho sản phẩm và môi trường
Thiên
nhiên là kĩ sư vĩ đại nhất trong việc kiến tạo nên sự cân bằng trong thiên
nhiên. Đó là niềm tin để người Israel chuyên tâm nghiên cứu để tìm ra những côn
trùng thiên địch và phát triển nó trở thành những phương pháp phòng trừ sâu bệnh
có hại.
Nhện vàng, vũ khí sinh học chống lại bọ, rệp hiểu quả của
người Israel (Ảnh dẫn qua: itrade.gov.il)
Ví
dụ tiêu biểu nhất là các nhà nghiên cứu đã tập trung để nhân giống cũng như lai
tạo loài nhện đỏ – loài vật có khả năng tìm và tiêu diệt các loài rệp, bọ có hại
cho cây trồng nông nghiệp. Hay để hạn chế các loài gặm nhấm phá hoại mùa
màng, người Israel chọn dùng cú để giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, họ cũng tập
trung phát triển, gây giống loài ong vò vẽ để tạo thuận lợi cho quá trình
thụ phấn của các loại cây trồng, đặc biệt là trong các nhà kính kín gió.
Ở
Israel, có những công ty chuyên nghiên cứu và tạo ra những phương pháp phòng
trừ sâu bệnh sinh học. Họ thậm chí còn xuất khẩu các sản phẩm côn trùng có lợi
của mình sang nhiều nước khác trên thế giới.
Loài cú dùng để bắt chuột tại Israel (Ảnh: chụp màn hình
Youtube/ Made in Israel Agriculture)
Bên
cạnh những phương pháp đến từ gợi ý của thiên nhiên, người Israel chú trọng
phát triển các biện pháp bảo vệ cây trồng cho phép hạn chế tối đa những tác
động tiêu cực của nó tới đất và nước. Ví dụ điển hình là các túi thuốc diệt cỏ
có tính chất vật lý giống đất sét, mang điện tích âm để cho phép phát tán vào
đất chậm và có thể kiểm soát, làm giảm thẩm thấu vào các lớp đất sâu hơn trong
khi vẫn duy trì tác dụng diệt cỏ trên lớp đất bề mặt.
4. Áp dụng công nghệ hiện đại vào ngành chăn nuôi
Israel là đất nước đầu tiên phát triển công nghệ chăn nuôi và
quản lý trang trại bò sữa theo hướng công nghiệp hiện đại trên thế giới. Quốc
gia này đã xuất khẩu công nghệ của mình ra rất nhiều quốc gia có nền chăn nuôi
phát triển, Pháp là một ví dụ điển hình. Hiện nay, Isarel cũng đang tham gia
vào dự án phát triển ngành công nghiệp này ở Việt Nam, trong một dự án có vốn
đầu tư lên tới 500 triệu đô la Mỹ.
Công nghệ chăn nuôi bò nổi tiếng thế
giới (Ảnh dẫn qua: itrade.gov.il)
Đặc điểm nổi bất nhất giúp công nghệ chăn nuôi bò của Israel
được các nước đề cao và học tập chính là phướng cách áp dụng những ứng dụng của
công nghệ hiện đại một cách hợp lý trong các khâu của việc chăn nuôi. Những
công nghệ này cho phép người sản xuất biết được mức độ dinh dưỡng và tình trạng
sức khỏe của bò, phát hiện những vấn đề vệ sinh có thể gặp trong giai đoạn đầu,
lựa chọn giống bò phù hợp hay vắt sữa bò một cách chuyên nghiệp. Những giải
pháp này đã góp phần rất lớn trong việc giảm tỉ lệ sử dụng kháng sinh, tăng sản
lượng sữa và giải quyết được vấn đề thiếu nhân công trong khâu thu hoạch.
Hệ thống
nuôi cá khép kínGFA (Grow Fish Anywhere) (Ảnh dẫn
qua: worldwideaquaculture.com)
Bên cạnh bò sữa, Israel còn sở hữu hệ thống nuôi cá giữa sa
mạc vô cùng ấn tượng mang tên GFA (Grow Fish Anywhere). Hệ thống nuôi cá
này là thành quả lớn nhất trong ngành chăn nuôi cá của Israel. Nó cho phép
người nông dân có thể nuôi cá trong bất kì điều kiện thời tiết nào, mà không
phải phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
Israel trở thành một đất nước xuất
khẩu cá nhờ có hệ thống GFA (Ảnh dẫn qua: worldwideaquaculture.com)
Bên cạnh đó, việc phát triển những vi khuẩn có lợi để xử ý
các chất thải trong nước cùng các mầm bệnh của cá giúp người Israel có thể nuôi
cá trong các hồ chứa mà không cần lo lắng đến việc thay nước ở bể nuôi. GFA đã
biến Israel thành một quốc gia có thể xuất khẩu cá cho các thị trường khác trên
thế giới.
5. Chia sẻ tối đa các kiến thức nông
nghiệp thông qua mạng lưới trực tuyến
Mạng lưới trực tuyến đã góp một phần
lớn vào việc phát triển nông nghiệp của Israel (Ảnh dẫn qua: iseta.fr)
Người Israel coi việc chia sẻ kinh nghiệm là một trong những
yếu tố chính tạo động lực cho sự phát triển nông nghiệp của quốc gia. Đó cũng
chính là lý do người Israel cho ra đời hệ thống "Kiến thức nông nghiệp trực
tuyến” (Agricultural Knowledge On-Line (AKOL). Đây là hệ thống liên kết các kho
dữ liệu về kiến thức nông nghiệp cùng các chuyên gia hàng đầu trong mọi mặt của
lĩnh vực này, ở cấp độ toàn cầu.
Nhà khoa học
và người nông dân được kết nối với nhau nhờ hệ thống trực tuyến này (Ảnh dẫn
qua: jpost.com)
Người nông dân Israel có thể trực tiếp truy cập vào hệ thống
để học hỏi những kiến thức cần thiết, yêu cầu sự giúp đỡ, hay tư vấn về phương
pháp cũng như giải pháp từ các chuyên gia cho vấn đề cụ thể mình gặp phải. Kiến
thức và sự trợ giúp đúng hướng và kịp thời như vậy đã hình thành sự liên kết
chặt chẽ giữa người nông dân và các nhà khoa học.
6. Chú trọng đầu tư vào việc tạo nên
những giống cây trồng thích nghi với khí hậu đặc trưng
GS. David Levy đến từ Đại học Hebrew đã dành cả sự
nghiệp của mình để nghiên cứu cách trồng trọt các cây nông nghiệp cơ bản trong
điều kiện đất cằn và thời tiết nắng nóng của Israel. Sau 30 năm miệt mài nghiên
cứu, ông cũng tìm ra được giống khoai tây có thể trồng trong điều kiện hết sức
khắc nghiệt của Israel. Bên cạnh đó, ông còn phát triển được giống khoai trồng
được ở khu vực này và có thể tưới bằng nước mặn.
Khoai tây có thể mọc giữa sa mạc của
Israel (Ảnh: israelagri.com)
Những thành tựu của David Levy đã biến giấc mơ tự trồng khoai
tây của người Israel thành sự thực. Đây là giống cây cung cấp tinh bột căn bản
trong nông nghiệp, đồng thời là nguồn lương thực chính của rất nhiều quốc gia
trên thế giới. Thời gian trước, không một củ khoai nào có thể sống sót tại
Trung Đông, ngày nay, Israel đã tiến tới việc trồng khoai tây để xuất khẩu.
Khu chợ sầm uất với nhiều loại rau
trái ngay giữa sa mạc (Ảnh: CBN)
Bên cạnh khoai tây, những giống cây trồng khác cũng được các
nhà khoa học Israel tập trung nghiên cứu để tăng năng suất cũng như khả năng
chống chọi với sâu bệnh, và thích ứng với thời tiết ở Israel. Các nhà khoa học
của quốc gia đã tìm được phương pháp đưa vật liệu di truyền vào các cây giống,
để tạo nên những đặc tính nổi trội của giống cây mà không hề làm tổn hại đến
cấu trúc di truyền nguyên bản của chúng. Nghiên cứu về giống cây trồng là một
trong những đề tài quan trọng nhất của những cơ sở nghiên cứu nông nghiệp tại
quốc gia sa mạc này.
Hy Văn